Uzun zamandır açmadığım gamyuna “ neler oluyor hayatta” diye gelişen bir merak dürtüsüyle bakasım geldi. Önceliğim elbette blog portaldı. Bu yazının da denk gelmesi süper oldu. Elimde su anda foucault'un düşüncesini anlatan paul weyne nin yazdığı bir kitap var ki almaz olaydım;) Bu kadar mı ağır aksak anlatılır ondan sonra sizin yazınızı okuyunca su gibi aktı gitti. Foucault'nun da şu ana kadar anladığım temel düşüncesi her devrin kendi söylemleri ile sınırlı olduğu, söylemleriyle anlaşılabileceği ve bu sınırı aşabilecek yeni söylemlerin de çıkmasının bir kuantum sıçraması kadar zor olduğudur.

Her neyse asıl konu: “Ben kimim?” sorusu heralde, dediğiniz gibi herkes tarafından yanlış da değerlendirilen bir soru, kimlerdensin demiyor, neye inanıyorsun demiyor, ne işle meşgulsün demiyor. Bu sadece Türkiye'de değil tüm dünyada böyle, tüm toplumlar, topluluklar ve en küçük birim olarak da aile kendi benzerini yaratmayı istiyor, bir nevi kopyalarını, birey de ancak bir gruba dahil olarak veya ailesinden kabul görerek kendini önemli ve güvende hissediyor, nihayetinde etiketlerle var olabiliyor o bir doktor, mühendis, feminist, aktivist, nihilist,agnostik, protestan, müslüman,anne , baba vs vs. Bir gruba dahil olacaksın ve bu kendi içinde alt gruplara ayrılacak ve sürekli diğerleriyle çatışacaksın. En basit anneler grubu bile sen anne değilsin doğur anlarsın diyecek:) Dünyanın geldiği durum bu, herkes ait değil dahil olarak var oluyor ve varlığını onaylatıyor. Filozofların bile döneminde dikkate değer olmaları için belli bir soydan gelmeleri gerekiyor ve onların yolundan gidenlere ihtiyaçları var.

 Anneannemin öylesine söylediği bir lafı aklıma geldi şu an “kendimden memnun olmasaydım balkondan atardım” Herkes kendinden en memnun, herkes en doğruyu biliyor, en doğru tecrübeleri edinmiş, dolayısıyla aktaracak, yönetecek ve yönlendirecek kurbanlara ihtiyaçları var. Sokrates sadece kendini tanı, kendini bil demiyor, Tek bildiğim hiçbir şey bilmediğim de diyor. Öncelikli bilmek kavramını sorgulamak gerek. Kim neyi ne kadar doğru biliyor ya da mutlak bir doğru var mı?

Türkiye veya dünyada herhangi bir millet fark etmeksizin kişi önce kendi bireyselliği, özgürlüğü ve özgünlüğü için mücadele ediyor. Milletin, toplumun, ailenin yargılarını yıkmak çok zor çünkü yine foucault’a gelirsem her devrin kabul görmüş söylemleri dışında bir bireyseniz veya ailenizin söylemleri dışında, o çizilmiş sınırları öyle kolayca aşamazsınız. Bu yüzden de şimdiye kadar nerede uç noktada farklı bir karakter var, benim hep ilgimi çekmiştir. Çünkü biliyorum ki farklı olan, fark yaratır. Aslında tam da artık tamamen bireysel bir çaba ile yeni bir dünya düzeni kurulabileceğini düşünüyorum. Irk, cinsiyet, statü, politika, din tanımadan bireylerin önce birey olup sonra bir birlik oluşturması gerekiyor, karşı durulan sisteme karşı. Bu en basit olandan başlayıp yayılabilir. Ben değil, sen değil insanlığın çıkarı için artık biz diyebilmeliyiz. 

Açıldıkça açılacak bir konu ama ben şunu sormak istiyorum, bu bloğu okuyanlara ve blog sahibine de. Ben Kimim? Sorusuna cevabınız nedir?

Yine bir tesadüf ki “Ben kimim” başlıklı yazımda, aslında ne olduğumu değil de daha çok ne olmadığımı anlatmıştım. Oradan bir cümlemi paylaşmak isterim,,

“ Mavi gökyüzünün altında özgür dünyama doğmuş olanım” böylelikle ben de bu soruya cevabımı vermiş olayım.

Yazıyla ilgiliyse genel hatlarıyla baktığımda, hep söylenen söylemleri güzel birleştirip, konuyla ilgili güzel bağlantılar kurup, bir bütün halde güzel aktarmışsınız. Emeğinize sağlık.

Şimdi bir filozofun aktivist olmasını beklemeli miyiz? Gönül ister ki evet olsunlar ama bir filozof nasıl politikaya atılmadan bir aktivist olabilir, zamanında Seneca Nero’nun öğretmeniydi ve yönetimde büyük rolü olsa da hiçbir zaman etkin olamadı, ne oldu çıkan söylentilerden hapsi boyladı ve zehir verilerek Neron tarafından öldürüldü.Fikirlerini halka yaymak, okullar açmak, ders vermek ayrı yönetime soyunmak ayrı. Zaten bir çoğu da fikirleri yüzünden ya sürgün hayatı yaşadı ya da öldürüldü, devirlerinde bir şey değiştirebildiler mi? hayır. Marcus imparator olmasına rağmen birçok fikrini uygulamaya sokamadı, düşüncede kaldı. Bu güzel beste yapıp ama sesi güzel olmayıp şarkı söyleyememek gibi bir şey. Ama şu var ki birçok iyi fikir de uygulamaya aktivistler, politikacılar, liderler tarafından geçirilebilir. 

Daha önce Foucault'nun kendini bilmek adlı kitabını okumuştum ve çok beğenmiştim onun üzerine daha detaylı düşüncelerini öğrenmek adına bu kitabı aldım, diğer kitabı seminerinden bir derlemeydi. Şu ana kadar çözüm pek diyemem ama kuşkuculuğundan sebep her şeyi sorgulayıcı tutumu örnek alınabilir. Elbette bu aslında herkes için söylenebilir “uygulamaya sokulmayan her fikir sadece lafta kalır”. Bu konuya da katılmadan edemiyorum fakat aktivist değil diye de tamamen hiç bir düşünürü de yok sayamam.Sorumun cevabını evet merakla bekliyorum, Teşekkürler

Selam.......

Uzun uzun felsefi tartışmalara giremeyeceğim şimdi kusura bakmayın. :)))   Ufacık bi yorum kendimce .

Ben kimim kısmı; kişinin kendinin farkına varmasının yanında çoğu zaman da kanayan, acıyan yanıdır. Yarasıdır saklanan.  Sen kimsin kısmı ise acıtmak, kanatmak, yaralamak isteyen yanıdır.     Çok da büyütmemek lazım böyle şeyleri. :))))))))))))))))

Takmayın o kadar... 

Aristo'ya kadar da gitmeyin yani... Bebekliğe inmenin de bi sınırı olmalı...  :))))))) 

Ben kim miyim? Yapmayınnnnnnnnnn....   

elimde sürünen bu kitabın sonuna geldiğim için birkaç ilave daha yapmak istedim. Elbette blogun gündemi Foucault değildi biraz da konuyu kendi gündemime çekmiş olduğum için özür dilerim. Humeyni'ye desteği konusunda çok ilginç ki; yüksek güvenlik hapishanelerinin insanlıkdışılığı, ölüm cezalarının yasaklanması, kürtaj hakkı için mücadele eden ve eşitlikçi bir düşünürün Humeyni gibi kadın doğum kontrolünü yasaklayan bir zihniyeti desteklemiş olması çok şaşırtıcı, kaldı ki gerçek aşkı bir erkekte bulan bir eşcinselin güya halkın özgürleşmesi adına bu devrime hayran olması ama devrimin aslında özgürlükleri yok etmek olduğunu görmek istememesi belki de içindeki güç istencine olan zaaftır ve cinsel eğiliminden kaynaklı da bir hayranlık olabilir diye düşünmeden edemiyorum. Belki de Aziz Augustinus’un dediği gibi “Hakikati o kadar çok seviyoruz ki ondan başka bir şeyi sevdiğimizde de sevdiğimiz şeyin hakikat olmasını istiyoruz”. Her ne kadar kuşkuculuk tarafsız gözlerle bakmak ve sorgulamaya meydan açmak anlamında iyi birşey gibi görünse de Foucaulttaki uç noktaları ikilemlere sürükleyip sırf karşı durmanın cazipliği adına yanlış saflarda yer almasına neden olmuştur, Şaha başkaldırmak olan devrimin adı cazip gelmiştir aynı gençliğinde Marksist gruplara dahil olması gibi, zaten ben de sırf bu yüzden hep şunu savunmuşumdur: Felsefik, ideolojik, aktivist ya da politik herhangi bir gruba dahil olmak günün sonunda o grubun tüm söylemlerini desteklemek anlamında kendinle çelişmeyi doğurabilir. Kimse tam bir düşünce topluluğuna cuk oturmaz. Aynı zamanda bu gruplara ufak ufak yem atılıp asıl gündemle değil ayrıntılarla meşgul edilip aynı zamanda toplumu da meşgul edip bir taşla iki kuş çok güzel algı yönetimi yapıyor olabilirler. O yüzden de bireysel başkaldırılar, isyanlar, karşı çıkışlar sadece tekil cümlelerle sınırlı kalmalı. Aynı misal üzerinden ”kadının veya erkeğin kendi vücudu üzerinde her türlü hükmü olmalı” diyebiliriz ve sadece bu cümle için savaşmalıyız. Bu ister kürtaj olur, ister eşcinsel tercih olur, ister ötenazi, ister baş örtmek veya örtmemek, isterse covid aşısı yaptırmamak olur! Vücudumuzda kimsenin hükmü olamaz sonrasında düşüncelerimiz geliyor işte asıl mücadelemiz bu olmalı…Bunun da uygulanabilmesi için kişi önce tüm toplumsal yargı ve normlardan kendini soyutlamayı başararak kimim ben sorusuna cevap bulabilmeli…

Konuyu haz kısmından ele aldığın için açmak isterim ki hep epikuros felsefesi yanlış anlaşılmıştır. Sanılır ki saydığın fantazilerle dolu bir hayatı öğütlüyor, değmesinler keyfime, orada bahsettiği şey Aristo'nun da en yüksek mutluluk ve iyilik diye bahsettiği Eudaimonia’dır. Burada epikür şunu fark etmiştir insan acı odaklı yaşayıp hazları baskıladığında (stoacıların yaptığı şey de budur, inziva bile bedene, zihne acı verir) bunu sadece görmezden gelecek kadar iradelerini kuvvetlendirebilmeleri malesef o duyguyu yok etmemiştir daha da güçlü bir şekilde çıkması için beslemiştir. Aslında yapılan buzdağının görünen kısmını daha da sulara gömmekten başka birşey değildir ancak gelişim için olması gereken bilinçaltını bilinçli farkındalıkla suyun yüzeyine çıkarmaktır. Hazları reddererek değil doyurarak bir üst farkındalığa çıkabiliriz çünkü birçok esmerln, sarışının ve çekik gözlünün tadına bakmışız, en güzel bahçeleri görmüşüz, en güzel melodileri dinlemişizdir, özetle bardak dolmadan taşmaz gibi…Deneyim olmadan bilgi özümsenemez gibi.

Burada yine Augustinusa dönmek istiyorum ki itiraflarında hayatını tüm açıklığıyla bize sunmuş. Baba pagan, anne koyu katolik olan Augustinus önce pagan tarafı ağır basarak dini öğretileri ve kısıtlamaları reddederek zevkine ve isteklerine uygun bir hayat yaşıyor, her istediği kadınla birlikte oluyor, sözü saylır bir konuma geliyor, etin ve şarabın tadına varıyor ama tüm bu istekler doyduğunda açlığı bitmiyor, yeni bir istek açılıyor “ Tanrıyı tanımak ” elbette anne tarafından en yakından bildiği Hristiyanlığı araştırmaya, anlamaya çalışarak günün sonunda da benimseyerek en radikal savunucusuna dönüşüyor.

Demem o ki insanı isteklerle tanımlarsak yanılırız o gün onu istiyor, başka bir gün başka bir şeyi istiyor olabilir sadece doyuma ulaşana kadar, doyduğunda yine bir eksiklik, eksik bir şey mi var hayatımda diyerek yine başka belki de en zıt, en akıl almaz istek doyurulana kadar devam… Sonsuz bir çark ki bana işkence çarkı ixionu hatırlatır. 

İşin paradoxu şu ki insanın bir şeyi ayn-ından ( kendinden) isteyip istemediğini bilebilmesi için de yine kendini tanıması şart. ( Başkası için mi istiyor, toplumun alışılagelmiş öğretilerine mi cevap veriyor, onay mı bekliyor, sevgi mi talep ediyor, güç için mi vs vs altında yatan gerçek ne?) İşin güzel yanı da bence kendi için tüm istekleri bittiğinde başlıyor. ( En azından, en aza indirgendiğinde diyelim çünkü tamamen bitmesi biraz ütopya olur)

Kendini her şeyi bilmek isteyen biri olarak ifade etmissin ( öğrenmek, tatmak, hissetmek, duymak gibi konular açılmış) Peki merak ediyorum bu bilgiyle ne yapacaksın? Bilgi büyük bir gücü barındırır, elbette ben de kitap satın alarak bilmek istiyorum, kim neler deneyimlemiş, ne fikirler ortaya atmış, farkı bir şekilde hayata neresinden bakmış ama en önemli tetikleyicim yine başa dönüyorum kendimi tanımak. Kendimden bir kitapta ne kadar çok şey bulursam o kadar beğeniyorum, neyi neden yaptığımı yani bilinçaltımı ne kadar gün yüzüne çıkarırsa o kadar hayran kalıyorum, çoğu zaman da sorularıma ve sorgularıma bir cevap geliyor, bazen de bir onay, en çok da en ihtiyacım olduğu zamanda bir arkadaş gibi yanıbaşımda en doğru tavsiyeyi veriyor. İşin eşzamanlılığına da bayılıyorum çünkü her kitabın, şahsına münhasır olarak değişen bir okunma zamanı var. 

Son bir ilave, tüm güzel bahçeleri görmek misali üzerinden; Birçok bahçe gördüm hem Türkiye hem yurtdışında ( fransa’da versay, italya'da Villa Borghese ve şato-bahçeleriyle ünlü kasabasını bile gezdim ) daha görmediğim nicesi de vardır ama hiçbiri doğanın eliyle yapılmış bahçelerindeki doyumu vermedi bana. Kayaya tırmanmış taştan insan formunda oyulmuş sarmaşıklarla çevrili sanatın konuştuğu bir şelaleden etkilensem de o da dahil hiçbiri uzun ve yorucu bir dağ yürüyüşü sonrası ormanın kuytusundaki kayalıklardan gürül gürül sıçrayarak akıp giderken, düştüğü yerde minik bir göl oluşturan şelalenin karşısında odun ateşinde içtiğim çay kadar zevkli ve uzun uzun seyredilmiş değildi. Konuya kimine göre romantik bakıyor olabilirim ama belirtmek istiyorum ki bize güzellik diye sunulan tüm yapay olgular doğanın veya doğal olanın kötü bir taklididir günün sonunda. İsteklerimize de dönüp bakalım gerçekten kendimizden dolayı mı istiyoruz? Bunu anlamanın en iyi yolu da hafiflemiş hissetmektir, ağırlaşmış değil.